Παρουσιάζεται στην Ελλάδα το «Χειρόγραφο του Μιχαήλ της Ρόδου»

Ένα σπουδαίο μεσαιωνικό χειρόγραφο, που είχε χαθεί για αιώνες, το Χειρόγραφο του Μιχαήλ της Ρόδου, με το οποίο ασχολούνται κορυφαίοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο και το Πανεπιστήμιο ΜΙΤ Press των ΗΠΑ, θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Μεσαιωνικού Φεστιβάλ, που διοργανώνει για δεύτερη χρονιά ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Μεσαιωνικό Ρόδο», το Σάββατο και την Κυριακή, στη Ρόδο.

Η παρουσίαση του χειρόγραφου θα γίνει από τους επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που ανέλαβε να το μελετήσει: Την Δρα. Πάμελα Ο. Λόνγκ ανεξάρτητη επιστήμονα και συγγραφέα, βραβευθείσα σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης και τον Δρ. Άλαν Μ. Σταλ, αξιόλογο ιστορικό από τη Βενετία, διευθυντή Νομισματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Εις το όνομα του Πατρός, εγώ, ο Μιχαήλ της Ρόδου, θα γράψω παρακάτω για την εποχή που ήρθα στη Βενετία. Ήταν 5 Ιουνίου του 1401. Έτσι ξεκινάει το χειρόγραφό του ο Michale da Ruodo, όπως συνήθιζε να υπογράφει το έργο του, ο ξεχωριστός αυτός άνθρωπος, που άφησε πίσω του την παλαιότερη και εκτενέστερη πραγματεία που υπάρχει παγκοσμίως για τη ναυπηγική τέχνη και τη ναυσιπλοΐα. Πριν από το χειρόγραφο υπήρχαν μόνο αποσπασματικές ή επιδερμικές αναφορές στο θέμα. Στην Ελλάδα μάλιστα, ελάχιστες είναι οι αναφορές που γίνονται στη ναυπηγική τέχνη πριν από το 18ο αιώνα.

Τετρακόσιες σελίδες γραμμένες ιδιοχείρως, με σπάνιες πληροφορίες για την αστρολογία, με σχέδια και σχόλια καθώς και τα μαθηματικά που χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή, στη ναυσιπλοΐα. Πληροφορίες για τη ζωή των ναυτικών της εποχής και στοιχεία για την κοινωνία και τον πολιτισμό, από έναν ιδιαίτερης ευφυΐας άνθρωπο.

Το Χειρόγραφο

Το Χειρόγραφο του Μιχαήλ της Ρόδου βρισκόταν στην αφάνεια μέχρι που εμφανίστηκε το 1966 και ξανά το 2000, όταν παραχωρήθηκε για μελέτη στο Ινστιτούτο Ιστορίας της Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ντίμπνερ. Στόχος του Ινστιτούτου είναι να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενό του στο ευρύτερο κοινό, στους φοιτητές και μελετητές, μέσα από το Διαδίκτυο και να δημοσιεύσει την έκδοση της επιστημονικής μελέτης του χειρόγραφου.

Το Χειρόγραφο άρχισε να γράφεται το 1434 και μετά το θάνατο του Μιχαήλ της Ρόδου πέρασε από πολλούς μελετητές και συλλέκτες παλιών χειρογράφων για να καταλήξει τελικά, μετά από πλειστηριασμό που έγινε στο Λονδίνο, στο Ινστιτούτο του Ντίμπνερ. Το Ινστιτούτο συγκρότησε την επιστημονική ομάδα η οποία ανέλαβε να εξετάσει αυτό το σημαντικό κληρονόμημα, τα τελευταία πέντε χρόνια. Σήμερα, το χειρόγραφο φιλοξενείται στο Ινστιτούτο και Μουσείο της Ιστορίας της Επιστήμης στη Φλωρεντία της Ιταλίας.

Εννέα διακεκριμένοι επιστήμονες, από διαφορετικές χώρες του κόσμου, ξεκίνησαν τη μελέτη του έργου του Μιχαήλ από το 2003 και επεξεργαστήκαν τα θέματα που καλύπτει το χειρόγραφο. Διδάκτορες και ερευνητές στο χώρο της ιστορίας, της αρχαιολογίας, της μεσαιωνικής τέχνης, της ναυτικής τέχνης και ναυσιπλοΐας, της νομισματολογίας, των θετικών επιστημών, μελετητές χαρτών, αξιόλογοι παλαιογράφοι και ειδικοί στη μεσαιωνική χρονολογία και ιατρική, από χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Ιταλία και η Βενετία.

Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο πολυσέλιδο αυτό έργο, θα οδηγήσει στην επιστημονική έκδοση του περιεχομένου του χειρόγραφου και θα δημοσιευθεί το 2009 σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο ΜΙΤ PRESS του κορυφαίου Πανεπιστημίου των επιστημών στις ΗΠΑ. Η έκδοση του πολύτομου έργου θα περιλαμβάνει το ακριβές αντίγραφο, τη μετάφραση του και επιστημονικά σχόλια, καθώς επίσης και κείμενα που θα αναφέρονται στο πρόσωπο του Μιχαήλ, στο χειρόγραφό του και σε θέματα που ο ίδιος θεωρούσε σημαντικά εκείνη την εποχή.

Ο Μιχαήλ της Ρόδου

Ο Μιχαήλ πρέπει να γεννήθηκε στη Ρόδο γύρω στο 1385 και σε ηλικία 16 ετών κατετάγη στο Βενετικό στόλο ως κωπηλάτης. Δε γνωρίζουμε περισσότερα για την καταγωγή του, αλλά μάλλον πρόκειται για έναν φτωχό, αλλά φιλόδοξο Έλληνα πάροικο ή ακόμα και δούλο, που αναζήτησε μία καλύτερη τύχη στο στόλο της Βενετίας. Αυτό ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο στο νησί εκείνη την περίοδο, καθώς είχε αναπτυγμένο το εμπόριο και τις σχέσεις με τη Βενετία.

Αυτό όμως που διαφοροποιεί τον Μιχαήλ είναι ότι κατόρθωσε, μέσα στις επόμενες τέσσερις δεκαετίες, να αναρριχηθεί από την έσχατη αυτή θέση του κωπηλάτη και να καταλάβει το ανώτατο αξίωμα που θα μπορούσε να έχει ένας μη ευγενής εκείνη την εποχή και μάλιστα όχι Βενετός, δηλαδή να έχει την επίβλεψη και τη φροντίδα ολόκληρου του πληρώματος του πλοίου.

Ο Μιχαήλ της Ρόδου πρέπει να παντρεύτηκε τρεις φορές και να έζησε μέχρι το 1445, οπότε πέθανε σε ηλικία περίπου 60 ετών, φτωχός και άρρωστος.

Πηγή: www.in.gr