Κυκλαδίτικο τοπίο (Κύθνος)Η προστασία του τοπίου 22 χρόνια μετά τον νόμο 1650/86 παραμένει ουσιαστικά στο εικονικό καθεστώς των εξαγγελιών. Το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν μπήκε καν στο κόπο να μεταφράσει την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για το Τοπίο του 2000, προκειμένου να προχωρήσει η επικύρωσή της από την ελληνική Βουλή. Γιατί να γίνει κάτι διαφορετικό; Οι πιο πολλοί βολεύονται στη δυνατότητα να χτίζουν όπου επιθυμούν, να αποσπούν ανεξέλεγκτα φυσικούς πόρους ή να ξεφορτώνονται απορρίμματα και ρύπους όπου τους εξυπηρετεί. Οι κυβερνητικοί και διοικητικοί φορείς είναι απρόθυμοι να δυσαρεστούν ψηφοφόρους και να ανακόπτουν την (κάθε είδους) οικονομική κινητικότητα που συνδέεται με τέτοιες δραστηριότητες. Και όλοι μαζί δεν κατανοούν τη βαθιά πολιτισμική σημασία του τοπίου.
Η σχέση μας με το τοπίο είναι υπονομευμένη τόσο από τη συναισθηματική μας αποξένωση από τον φυσικό κόσμο όσο και από τη δεδομένη πλέον αντιπάθεια προς το εσωτερικό των πραγμάτων. Καταναλώνουμε μηχανικά ειδυλλιακές εικόνες χωρίς να υποψιαζόμαστε ότι οι μορφές και τα συστατικά του τοπίου είναι τεκμήρια περιβαλλοντικής και πολιτισμικής μνήμης, θεμελιώδη στοιχεία της συλλογικής μας ταυτότητας, αλλά επίσης και φορείς ποιοτήτων γεμάτων υπαρξιακά υπονοούμενα για όποιον θέλει να τα αφουγκραστεί. Γι’ αυτό ίσως και βεβηλώνουμε με τόση ευκολία το ίδιο το αντικείμενο του θαυμασμού μας.
Η ανησυχία για τη διάσωση των ελληνικών τοπίων για κάποιους ίσως ηχεί ως αναχρονιστική εστέτ μεμψιμοιρία, ως αφελής ανάκληση μιας ιδεατής αγνότητας ή ως ιδεολογικά ύποπτη αναδίπλωση στο μυθικό υπόβαθρο μιας εθνικής περιχαράκωσης. Ακόμα κι αν έχει βάση μια τέτοια δυσπιστία, δε νομιμοποιεί καθόλου την εγκατάλειψη του τοπίου σε καταστροφικές πρακτικές που εγγυώνται τον ριζικό εκφυλισμό της όποιας ιδιοσυστασίας και πνευματικότητάς του. Εξάλλου τα τοπία αντιπροσωπεύουν μια δυναμική και εξελισσόμενη πραγματικότητα. Η διαφύλαξη του χαρακτήρα μιας περιοχής δεν σημαίνει συντήρηση στη φορμόλη, αλλά μια δημιουργική διαδικασία σχεδιασμού, ανασύστασης των χαρακτηριστικών της, εφαρμογής καινοτόμων διαχειριστικών πρακτικών αλλά και ενδυνάμωσης παραδοσιακών ή συμβατών παραγωγικών δραστηριοτήτων.
Τέλος, πρέπει κάποτε να πάψουμε να θεωρούμε ταμπού την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης, αλλά ακόμα και την υπό όρους προσβασιμότητα σε ορισμένες περιοχές.
Κώστας Μανωλίδης
Eπίκουρος καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: 22-06-08
.jpg)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου