Η εξημέρωση των φυτών από τον άνθρωπο και η ανάπτυξη γεωργικών πρακτικών ξεκίνησαν πριν από 23.000 χρόνια.
Σύμφωνα με την ισχύουσα μέχρι σήμερα θεωρία, η εξημέρωση των φυτών ξεκίνησε ξαφνικά κάπου στη Μέση Ανατολή πριν από περίπου 10.000 χρόνια, και κατόπιν εξαπλώθηκε στην Ευρώπη.
Η επιτυχής επιλογή των πιο πλεονεκτικών καλλιεργειών (τεχνητή επιλογή) οδήγησε σύντομα στην ανάπτυξη φυτικών ποικιλιών ικανών να θρέψουν ολοένα και μεγαλύτερες ανθρώπινες ομάδες, γεγονός που συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία των πρώτων μόνιμα εγκατεστημένων σε έναν τόπο ανθρώπινων κοινοτήτων.
Ομως οι πιο πρόσφατες μορφολογικές και γενετικές ανακαλύψεις της αρχαιοβοτανικής, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων μαθηματικών μοντέλων που επιτρέπουν ακριβείς προσομοιώσεις της δομής τών από καιρό εξαφανισμένων φυτικών ειδών, έρχονται να ανατρέψουν αυτή τη θεωρία, μεταθέτοντας τη γέννηση της γεωργίας κατά 10.000 χρόνια πίσω, πολύ προτού σημειωθεί ο τελευταίος παγετώνας στο βόρειο ημισφαίριο! Μελέτη του Βρετανού Robin Allaby και των συνεργατών του στο πανεπιστήμιο του Warwick, που δημοσιεύτηκε στο «Proceedings of the National Academy of Sciences», υποστηρίζει ότι ένας μεγάλος αριθμός γεωργικά αξιοποιήσιμων φυτών έχουν πάνω από έναν κοινό πρόγονο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τεχνητή επιλογή ενός και μοναδικού τύπου φυτού δεν ήταν και η πλέον αποτελεσματική τακτική. Αν είχαν γίνει έτσι τα πράγματα -αν είχαν ξεκινήσει από έναν μόνο τύπο φυτού- θα απαιτούνταν ένας πολύ μεγάλος αριθμός προσπαθειών για να καταλήξουν σε ένα ικανοποιητικό και βιώσιμο αποτέλεσμα. Κάτι τέτοιο όμως θα παρέτεινε κατά πολλές χιλιάδες χρόνια την όλη διαδικασία.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του κριθαριού. Το ευρύτατα αποδεκτό μέχρι πρόσφατα μοντέλο για την εμφάνιση και την ταχύτατη βελτιστοποίηση αυτού του δημητριακού σε μια πολύ περιορισμένη γεωγραφικά περιοχή διαψεύδεται σήμερα από τη γενετική ανάλυση. Επιπλέον οι προσομοιώσεις στον υπολογιστή υποδεικνύουν ότι η διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί μέσω της διασταύρωσης φυτών που έχουν προκύψει από ανεξάρτητες μεταξύ τους προσπάθειες εξημέρωσης του συγκεκριμένου τύπου φυτού. Και αυτό γιατί συνδυάζοντας διαφορετικές προσπάθειες προκύπτει μεγαλύτερη γενετική μεταβλητότητα από ό,τι αν περιοριστεί κανείς σε μία μοναδική προσπάθεια εξημέρωσης του συγκεκριμένου φυτού.
Από αυτό το νέο μοντέλο προκύπτει λοιπόν μια νέα, ολότελα ανατρεπτική εικόνα, της τεχνητής επιλογής των φυτών. Μια εικόνα που φέρνει την τεχνητή επιλογή πολύ πιο κοντά στους σχετικά αργούς ρυθμούς και τους τρόπους (πολυπαραγοντικούς) με τους οποίους συνήθως εκδηλώνεται η φυσική επιλογή.
Η επιτυχής επιλογή των πιο πλεονεκτικών καλλιεργειών (τεχνητή επιλογή) οδήγησε σύντομα στην ανάπτυξη φυτικών ποικιλιών ικανών να θρέψουν ολοένα και μεγαλύτερες ανθρώπινες ομάδες, γεγονός που συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία των πρώτων μόνιμα εγκατεστημένων σε έναν τόπο ανθρώπινων κοινοτήτων.
Ομως οι πιο πρόσφατες μορφολογικές και γενετικές ανακαλύψεις της αρχαιοβοτανικής, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων μαθηματικών μοντέλων που επιτρέπουν ακριβείς προσομοιώσεις της δομής τών από καιρό εξαφανισμένων φυτικών ειδών, έρχονται να ανατρέψουν αυτή τη θεωρία, μεταθέτοντας τη γέννηση της γεωργίας κατά 10.000 χρόνια πίσω, πολύ προτού σημειωθεί ο τελευταίος παγετώνας στο βόρειο ημισφαίριο! Μελέτη του Βρετανού Robin Allaby και των συνεργατών του στο πανεπιστήμιο του Warwick, που δημοσιεύτηκε στο «Proceedings of the National Academy of Sciences», υποστηρίζει ότι ένας μεγάλος αριθμός γεωργικά αξιοποιήσιμων φυτών έχουν πάνω από έναν κοινό πρόγονο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τεχνητή επιλογή ενός και μοναδικού τύπου φυτού δεν ήταν και η πλέον αποτελεσματική τακτική. Αν είχαν γίνει έτσι τα πράγματα -αν είχαν ξεκινήσει από έναν μόνο τύπο φυτού- θα απαιτούνταν ένας πολύ μεγάλος αριθμός προσπαθειών για να καταλήξουν σε ένα ικανοποιητικό και βιώσιμο αποτέλεσμα. Κάτι τέτοιο όμως θα παρέτεινε κατά πολλές χιλιάδες χρόνια την όλη διαδικασία.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του κριθαριού. Το ευρύτατα αποδεκτό μέχρι πρόσφατα μοντέλο για την εμφάνιση και την ταχύτατη βελτιστοποίηση αυτού του δημητριακού σε μια πολύ περιορισμένη γεωγραφικά περιοχή διαψεύδεται σήμερα από τη γενετική ανάλυση. Επιπλέον οι προσομοιώσεις στον υπολογιστή υποδεικνύουν ότι η διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί μέσω της διασταύρωσης φυτών που έχουν προκύψει από ανεξάρτητες μεταξύ τους προσπάθειες εξημέρωσης του συγκεκριμένου τύπου φυτού. Και αυτό γιατί συνδυάζοντας διαφορετικές προσπάθειες προκύπτει μεγαλύτερη γενετική μεταβλητότητα από ό,τι αν περιοριστεί κανείς σε μία μοναδική προσπάθεια εξημέρωσης του συγκεκριμένου φυτού.
Από αυτό το νέο μοντέλο προκύπτει λοιπόν μια νέα, ολότελα ανατρεπτική εικόνα, της τεχνητής επιλογής των φυτών. Μια εικόνα που φέρνει την τεχνητή επιλογή πολύ πιο κοντά στους σχετικά αργούς ρυθμούς και τους τρόπους (πολυπαραγοντικούς) με τους οποίους συνήθως εκδηλώνεται η φυσική επιλογή.
ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣ
.jpg)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου