Οι Κατακόμβες της Μήλου υποφέρουν από τους τουρίστες

Το δαιδαλώδες σύστημα τριών κατακομβών με πέντε διαδρόμους κι έναν νεκρικό θάλαμο της Μήλου συγκρίνεται με της Ρώμης


Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ http://www.enet.gr/

Ξανανοίγουν σε λίγες μέρες οι Κατακόμβες της Μήλου, που έκλεισαν τον περασμένο Οκτώβριο γιατί πλημμύρισαν ύστερα από καταιγίδα. Ολους αυτούς τους μήνες το μνημείο «αναζητούσε» λίγα χρήματα (15.000-20.000 ευρώ) για τα απαραίτητα έργα καθαρισμού της εξόδου διαφυγής από τα μπάζα που είχε παρασύρει η βροχή.

Ενας αρχαιολόγος και δύο εργάτες θα σκάψουν για να απελευθερωθεί η πόρτα -με προσοχή, για να μην πέσουν σε καμιά θαμμένη σαρκοφάγο, από τις πολλές που έχουν ήδη ανασκαφεί εκεί. Σε αυτή την απόφαση κατέληξε κλιμάκιο του υπουργείου Πολιτισμού που μετέβη στο νησί για να εξετάσει το πρόβλημα.

Με την ευκαιρία τούς απασχόλησε και η ασφαλής έξοδος των επισκεπτών σε περίπτωση κινδύνου (σεισμού ή φωτιάς), που διαμορφώθηκε μετά τις μεγάλες επεμβάσεις λόγω των οποίων το μνημείο είχε μείνει δέκα χρόνια κλειστό (άνοιξε πέρυσι το καλοκαίρι). Διαπίστωσαν επίσης ότι θα παραμείνει άλυτο το πρόβλημα της υγρασίας του υπόσκαφου αυτού χώρου -85% στην είσοδο, 95% στο βάθος- γεγονός που καθιστά αποπνικτική την ατμόσφαιρα και, το χειρότερο, ευνοεί την ανάπτυξη μιας σειράς από μήκυτες, με ό,τι αυτό σημαίνει για την προστασία του μνημειακού πλούτου της σημαντικότατης αυτής νεκρόπολης των πρώτων χριστιανών.

«Ο χώρος ήταν διαμορφωμένος για να δέχεται νεκρούς, και όχι πλήθη επισκεπτών. Τους τρεις-τέσσερις μήνες που λειτούργησε το περασμένο καλοκαίρι έμπαιναν σε ομάδες των δέκα ατόμων οι επισκέπτες συνοδεία ενός υπαλλήλου. Αν περνούσε από το χέρι μου, θα τον έκλεινα τον χώρο. Βρίσκεται σε σημείο δυσπρόσιτο και τελικά επικίνδυνο», μας είπε στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Οι Κατακόμβες της Μήλου βρίσκονται σε μια απότομη πλαγιά, σε ύψος 150 μ. από τη θάλασσα, στο χωριό Τρυπητή, όπου ήταν και η αρχαία πόλη. Αποτελούσαν τόπο συγκέντρωσης, αλλά και ταφής των πρώτων χριστιανών. Εχουν κατασκευαστεί σε ένα σχετικά μαλακό ηφαιστειακό πέτρωμα (τόφφο) και αποτελούν ένα σπουδαίο παλαιοχριστιανικό μνημείο, γιατί φανερώνουν ότι ο χριστιανισμός ήταν γνωστός στη Μήλο από τον 1ο αιώνα. Κατακόμβες αυτού του μεγέθους δεν έχουμε άλλες στον ελλαδικό χώρο και της Μήλου θεωρούνται από τις πιο αξιόλογες παγκοσμίως. Συγκρίνονται με αυτές της Ρώμης και των Αγίων Τόπων. Γι' αυτό προσελκύουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών και έχουν συνδεθεί με την τουριστική κίνηση του νησιού.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα δαιδαλώδες σύστημα τριών κατακομβών με πέντε διαδρόμους και έναν νεκρικό θάλαμο μήκους 185 μέτρων. Στους τοίχους υπάρχουν σκαμένες αψίδες, τα «αρκοσόλια» (σήμερα σώζονται 126), κάποιες τοιχογραφίες και στο πάτωμα οι τάφοι. Σε κάθε τάφο υπήρχε κι ένα λυχναράκι. Στη δεκαετία του '60, όταν άνοιξαν οι Κατακόμβες για το κοινό, τοποθετήθηκαν ηλεκτρικά φαναράκια στους τάφους για να φωτίζουν διακριτικά το χώρο. Με τα χρόνια, όμως, τα φαναράκια και τα καλώδιά τους σάπισαν και αφαιρέθηκαν. Μαζί με αυτά, στα έργα που έγιναν τελευταία, αφαιρέθηκε και ένας ηλεκτρικός σταυρός από πλεξιγκλάς που είχε τοποθετηθεί πάνω στον κεντρικό λαξευμένο τάφο, που θεωρείται ότι ανήκει σε έναν από τους πρώτους μάρτυρες της χριστιανοσύνης. Ο τάφος αυτός χρησιμοποιήθηκε ως Αγία Τράπεζα για τις λειτουργίες που έκαναν οι ιερείς μέχρι οι Κατακόμβες να χαρακτηριστούν μνημείο και να απαγορευθούν οι θρησκευτικές τελετές.

Η αφαίρεση του σταυρού από την Αρχαιολογική Υπηρεσία ήταν αιτία κήρυξης πολέμου από την Εκκλησία, η οποία τελεί μια φορά το χρόνο λειτουργία, στην εορτή των Αγίων Πάντων. Κι επειδή έναν σταυρό από πλεξιγκλάς δεν τον λες διατηρητέο, αναζητάται μία άλλη λύση για να ηρεμήσουν τα πνεύματα.