Κομμάτι κομμάτι αποκαλύπτεται από τους αρχαιολόγους η πιο παλιά πόλη της Σκιάθου, που πρωτοκατοικήθηκε τον 11ο π.Χ. αιώνα

Ιχνη της Παλαισκιάθου βρέθηκαν στη θέση «Κεφάλα» του νησιού

Την πιο παλιά πόλη της Σκιάθου, που κατοικήθηκε για πρώτη φορά τον 11ο π.Χ. αιώνα (ίσως και ακόμα παλιότερα), φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Κομμάτι κομμάτι αποκαλύπτεται από την ΙΓ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας η Παλαισκίαθος, μία πόλη που μέχρι σήμερα ήταν γνωστή μόνο από αττικές επιγραφές και συγκεκριμένα από ένα ψήφισμα με το οποίο οι Αθηναίοι τιμούσαν κάποιον Παλαισκιαθίτη, τον «Οινιάδη Παλαισκιαθίου», ο οποίος αναγράφεται ως πρόξενος και ευεργέτης τους.

«Η αρχαία πόλη βρίσκεται κοντά στο αεροδρόμιο της Σκιάθου, στη θέση «Κεφάλα». Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, η κατοίκησή της χρονολογείται τουλάχιστον από την Υπομυκηναϊκή και Πρωτογεωμετρική Περίοδο (11ος - 10ος αι. π.Χ.), συνεχίζει να κατοικείται και να ακμάζει στη Γεωμετρική, την Αρχαϊκή και την Κλασική Εποχή (9ος - 4ος αι. π.Χ.) και εγκαταλείπεται στο τέλος της Κλασικής Εποχής (τέλος 4ου αι. π.Χ.). Στο τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα ιδρύθηκε η αρχαία Σκίαθος, έτσι σιγά σιγά η Παλαισκίαθος πέρασε στην παρακμή. Η νέα πόλη ήταν σε καλύτερο σημείο, είχε δύο λιμάνια που εξυπηρετούσαν τον στόλο της Αθηναϊκής Συμμαχίας και εξελίχθηκε μέχρι τους βυζαντινούς χρόνους», είπε στο «Εθνος» η προϊσταμένη της ΙΓ’ ΕΠΚΑ Αργυρώ Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου, η οποία έχει την ευθύνη της ανασκαφής μαζί με τον καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Αλέξανδρο Μαζαράκη-Αινιάν και την αρχαιολόγο Ελένη Χρυσοπούλου.

Η πόλη περιβαλλόταν από κυκλικό οχυρωματικό τείχος, το οποίο είναι χτισμένο με μικρούς ακατέργαστους λίθους, τμήματα του οποίου είναι ορατά και προσβάσιμα από την ξηρά στη νότια και νοτιοανατολική πλευρά του οικισμού, ενώ κατά τόπους το σωζόμενο ύψος ξεπερνά τα 3 μέτρα. Εντός της πόλης ή γύρω από αυτήν έχουν αποκαλυφθεί τμήματα διαφόρων κτισμάτων, τα οποία θα διερευνηθούν μελλοντικά.

Ευρήματα
Η έρευνα έφερε άφθονη κεραμική, όστρακα, τμήματα σπασμένων αγγείων και κεραμιδιών, ενώ η νεκρόπολη θα αναζητηθεί στα νοτιοανατολικά του οικισμού, κοντά στην ακτή, όπου ήδη εντοπίστηκε ένας τάφος.

«Στη Σκιάθο γίνονται συστηματικές ανασκαφές εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, αλλά δεν έχουμε εντοπίσει κάποια θέση που να παρουσιάζει ίχνη κατοίκησης παλιότερα από αυτά της θέσης Κεφάλα», σημείωσε η κ. Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου.

Με την Παλαισκίαθο και την αρχαία Σκίαθο μετέπειτα, η Σκιάθος μετείχε σταθερά στην Αθηναϊκή Συμμαχία, όπως αποδεικνύεται και από τους φορολογικούς καταλόγους των μελών της. Η έντονη παρουσία των Αθηναίων και η ανάγκη οργάνωση μιας ισχυρής ναυτικής βάσης στους πλέον κατάλληλους όρμους της νοτιοανατολικής πλευράς του νησιού αποτέλεσαν τη βασική αιτία για την ίδρυση της Σκίαθου και τη σταδιακή εγκατάλειψη της Παλαισκίαθου.

Τον 4ο π.Χ. αιώνα έφυγαν και οι τελευταίοι κάτοικοι της Παλαισκίαθου, η οποία δεν κατοικήθηκε ποτέ ξανά. Ολοι μετακόμισαν στη Σκίαθο, που απέκτησε ισχυρό και καλοχτισμένο τείχος και έκοψε τα πρώτα της χάλκινα νομίσματα με την παράσταση κεφαλής Ερμή στη μία όψη και κηρυκείου στην άλλη, δηλώνοντας ίσως τον εμπορικό χαρακτήρα των ασχολιών των κατοίκων της. Το νησί εξήγαγε τον περίφημο μαύρο σκιαθίτικο οίνο, που πινόταν ανάμεικτος με ίση ποσότητα νερού.

Οι μέχρι τώρα έρευνες δεν απέδωσαν αποτελέσματα σχετικά με την ύπαρξη εγκαταστάσεων παραγωγής οίνου και εργαστηρίων κατασκευής αμφορέων, όπως συνέβη στις γειτονικές Σκόπελο και Αλόννησο, το θέμα, όμως, παραμένει ανοιχτό στη συνεχιζόμενη έρευνα.

Μαρία Ριτζαλέου
Πηγή: www.ethnos.gr