Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπων

Υπογράφηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιώργο Παπακωνταντίνου, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπων.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στις 2 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα των Υροτόπων. Την ημέρα αυτή, το 1971, υπογράφηκε στο Ραμσάρ του σημερινού Ιράν η διεθνής σύμβαση για της προστασία των υγροτόπων διεθνούς σημασίας. Στη σύμβαση αυτή η Ελλάδα προσχώρησε επίσημα το 1974. Αυτή τη στιγμή στη σύμβαση Ραμσάρ έχουν ενταχτεί 11 μεγάλοι υγρότοποι της Ελλάδας: η Λιμνοθάλασσα του Κοτυχίου, η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, ο Αμβρακικός Κόλπος, η λίμνη Μικρή Πρέσπα, το Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα με την Αλυκή Κίτρους, οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια, η Λίμνη Κερκίνη, η Λίμνη Βιστωνίδα και η Λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος, το Δέλτα του Νέστου, η Λίμνη Ισμαρίδα και το Δέλτα του Έβρου. Οι περιοχές αυτές αποτελούν σήμερα Εθνικά Πάρκα και προστατεύονται με ειδικές διατάξεις που απορρέουν από τον νόμο 1650/86 και το νόμο 3937/2011.

Μετά από 41 χρόνια έγινε φανερό ότι δεν είναι σημαντικοί μόνο οι υγρότοποι μεγάλου μεγέθους, αλλά και τα μικρότερα υγροτοπικά συστήματα, ειδικά στις νησιωτικές χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου τα νησιά αποτελούν σταθμούς μετανάστευσης αποδημητικών πουλιών. Αυτές οι περιοχές έχουν μικρή έκταση και συνήθως δεν εντάσσονται στο δίκτυο Natura, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από την επεκτεινόμενη αστικοποίηση των νησιών και τις ανθρωπογενείς επιδράσεις.

Ειδικά στη λεκάνη της Μεσογείου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι απαραίτητη η προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπων ως κοιτίδων βιοποικιλότητας διεθνούς σημασίας και ως σταθμών ξεκούρασης και διατροφής για τα μεταναστευτικά πουλιά. Πολύ σημαντικό είναι και το γεγονός ότι οι υγρότοποι αυτοί λειτουργούν ως ασπίδες προστασίας των νησιωτικών εδαφών από την κλιματική αλλαγή και την ερημοποίηση.

Σήμερα, αντί άλλης «εορταστικής εκδήλωσης» για την Παγκόσμια Ημέρα των Υγροτόπων, ο Υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την εξουσιοδότηση του νόμου για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας (ν.3937/2011) και μετά από επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση, υπέγραψε και προωθεί για επεξεργασία στο Συμβούλιο Επικρατείας σχέδιο προεδρικού διατάγματος για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπων με τον τίτλο: «Έγκριση καταλόγου μικρών νησιωτικών υγροτόπων και καθορισμό όρων και περιορισμών για την προστασία και ανάδειξη των μικρών παράκτιων υγροτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν».

Στο διάταγμα προστασίας περιλαμβάνονται 380 μικροί (με έκταση κάτω των 80 στρεμμάτων) υγρότοποι στη νησιωτική Ελλάδα. Στον κατάλογο, η χαρτογραφική επεξεργασία του οποίου έγινε από τον Οργανισμό Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (Ο.Κ.Χ.Ε.), περιλαμβάνεται διάγραμμα και λίστα συντεταγμένων για κάθε υγρότοπο. Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος πέρασε από δημόσια διαβούλευση στην αρχή του καλοκαιριού με σχόλια, που λήφθηκαν υπόψη, τόσο στην τελικά διαμόρφωση του καταλόγου, όσο και στα μέτρα προστασίας.

Σύμφωνα με το σχέδιο προεδρικού διατάγματος, στους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους του καταλόγου επιτρέπονται δραστηριότητες για τη διατήρηση και την ανάδειξή τους, καθώς και για την αειφορική διαχείριση των πόρων τους, συμπεριλαμβανομένων της επιστημονικής έρευνας, της ευαισθητοποίησης του κοινού και των ελαφρών υποδομών, όπου απαιτούνται. Δεν επιτρέπεται η δόμηση (εκτός ήδη αδειοδοτημένων κτιρίων), οι εκχερσώσεις της φυσικής βλάστησης, οι αποξηράνσεις και οι επιχωματώσεις (μπάζωμα), οι εξορύξεις, η συλλογή των οργανισμών και οι παρεμβάσεις στο υδρολογικό δίκτυο (π.χ. γεωτρήσεις) και στο τοπίο. Ενθαρρύνονται οι φιλικές προς το περιβάλλον μέθοδοι γεωργίας και οι δραστηριότητες ανάδειξης των περιοχών αυτών.Στο πλαίσιο της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση, αλλά και σεβόμενο απόλυτα το δικαίωμα των πολιτών για απρόσκοπτη πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία, το ΥΠΕΚΑ έχει αναρτήσει και διαθέτει ελεύθερα προς κάθε ενδιαφερόμενο το σύνολο των υγροτόπων από τη δικτυακή γεωπύλη geodata.gov.gr του ΟΚΧΕ.

O Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, σχετικά με το θέμα έκανε την ακόλουθη δήλωση:
"Με την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος κάνουμε ένα ακόμα βήμα για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας στη χώρα μας. Προωθούμε, μετά τη διαβούλευση, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το σχέδιο ΠΔ για την προστασία 380 μικρών υγροτόπων στα νησιά μας, αναγνωρίζοντας ότι η αξία τους είναι σημαντική, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο για τη βιοποικιλότητα και την προστασία των ακτών μας, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, αφού είναι οι τόποι ξεκούρασης και διατροφής των πουλιών στο μεγάλο ταξίδι της μετανάστευσης από το βορρά στο νότο και αντίστροφα. Με την οριοθέτηση και την ανάδειξη των μικρών υγροτόπων, δίνουμε ένα ακόμα εργαλείο στις τοπικές κοινωνίες για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους".


Πηγή