Ένα θαλασσινό σκουλήκι ο αρχαιότερος σπονδυλωτός πρόγονος του ανθρώπου. Πριν από μισό δισεκατομμύριο χρόνια.

Ένα μικρός θαλάσσιος οργανισμός σαν σκουλήκι ή χέλι, με μήκος σχεδόν πέντε εκατοστών, που κολυμπούσε στις θάλασσες του πλανήτη μας πριν από περίπου μισό δισεκατομμύριο χρόνια, προβάλλει πλέον ως το αρχαιότερο γνωστό ζώο που είχε μια πρωτόγονη ραχοκοκαλιά. Πρόκειται έτσι για τον παλαιότερο πρόδρομο των σπονδυλωτών θηλαστικών, συνεπώς και του ανθρώπου που ανήκει σε αυτά.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Σίμον Κόνγουεϊ Μόρις του πανεπιστημίου Κέμπριτζ της Βρετανίας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό βιολογίας «Biological Reviews», σύμφωνα με το «New Scientist» και τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», εκτιμούν ότι ο εν λόγω οργανισμός με την επιστημονική ονομασία Pikaia gracilens εξελίχτηκε πριν από τουλάχιστον 505 εκατ. χρόνια.

Οι επιστήμονες βρήκαν τα σχετικά απολιθώματα στα καναδικά Βραχώδη Όρη και θεωρούν ότι πρόκειται για το πιο πρωτόγονο γνωστό μέλος της συνομοταξίας των λεγόμενων «χορδωτών» ζώων, που στη συνέχεια ανέπτυξαν σπονδυλική στήλη και σήμερα περιλαμβάνουν τα ψάρια, τα αμφίβια, τα πουλιά, τα ερπετά και τα θηλαστικά.

Οι ερευνητές μελέτησαν εξονυχιστικά 114 απολιθωμένα δείγματα της Pikaia και σε αυτά βρήκαν μια πρωτόγονη εύκαμπτη νωτο- χορδή, που υποστήριζε το κεντρικό νεύρο και εν καιρώ θα εξελισσόταν στη ραχοκοκαλιά των σπονδυλωτών ζώων. Επίσης, χρησιμοποιώντας υπερεξελιγμένα ηλεκτρονικά μικροσκόπια, ανακάλυψαν σκελετικό μυϊκό ιστό και ένα αγγειακό σύστημα, πρόσθετες ενδείξεις ότι το πλάσμα αυτό αποτελεί τον πρόδρομο γενικότερα των σπονδυλωτών και ειδικότερα των θηλαστικών.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μόρις, «την επόμενη φορά που θα τραβηχτεί μια οικογενειακή φωτογραφία της ανθρωπότητας, στο βάθος- βάθος θα πρέπει να υπάρχει πια η Pikaia». Το αρχαίο χέλι δεν είχε μάτια ούτε δόντια, είχε όμως ένα καθαρά σχηματισμένο κεφάλι, δύο μικρά ανοίγματα για βράγχια ώστε να εισπνέει οξυγόνο από το νερό και δύο μικρά πλοκάμια, που μάλλον έπαιζαν το ρόλο αισθητήρων για ανεύρεση τροφής.

Δεν είναι βέβαιο γιατί η Pikaia άρχισε να αναπτύσσει ραχοκοκαλιά, αλλά οι βιολόγοι εκτιμούν ότι το έκανε για να ξεφεύγει πιο εύκολα από τους διώκτες της. Με τον τρόπο αυτόν, έγινε ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα ασπόνδυλα σκουλήκια και στα κατοπινά σπονδυλωτά ζώα. Η Pikaia, κατά τους βιολόγους, πιθανότατα συνέβαλε στη λεγόμενη «Κάμβρια έκρηξη», ένα ξαφνικό πολλαπλασιασμό των ειδών πάνω στη Γη πριν από περίπου 530 εκατ. χρόνια, που μεταξύ άλλων οδήγησε στην εξελικτική εμφάνιση του πρώτου ψαριού μέσα σε διάστημα περίπου 40 εκατ. ετών.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΜΠΕ