Το… χρηματιστήριο της ξαπλώστρας

Γιώργος Ζογγολόπουλος «Ομπρέλες»

Καλοκαίρι. Οργανωμένες ελληνικές παραλίες. Μια ξαπλώστρα, μια ομπρέλα και ένας λουόμενος που «δραπετεύει» από την καθημερινότητα. Αυτήν την απόδραση, ωστόσο, την πληρώνει τις περισσότερες φορές…ακριβά. Και πού να ήξερε ότι για τα 2 τ.μ. που καταλαμβάνει, η επιχείρηση πλήρωσε 300 ευρώ στον «ιδιοκτήτη» της παραλίας.

Της Μαρίας Γαλίτση
mgalitsi@kathimerini.gr
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_1_25/08/2008_245746

Ποιος είπε ότι οι επιχειρήσεις χρειάζονται απαραιτήτως μια εμπνευσμένη βιτρίνα από κάποιον επαγγελματία διακοσμητή για να τραβήξει το ενδιαφέρον των υποψήφιων πελατών και να πουλήσει τα προϊόντα της;

Ο τουρισμός είναι μια επικερδής βιομηχανία στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι η δυναμική της έχει - τις περισσότερες φορές - σύντομη ετήσια διάρκεια ζωής, τις περισσότερες φορές. Η μεγάλη ποικιλία στη μορφολογία των ελληνικών παραλίων, ο σημαντικός αριθμός των νησιών μας και οι καιρικές συνθήκες λειτουργούν ως σύμμαχοι για την ανάπτυξη μιας αξιόλογης εμπορικής δραστηριότητας, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Η έξυπνη διαχείριση και εκμετάλλευση μιας παραλίας μπορεί να μεταμορφώσει μια «μέτρια» περιοχή στο πιο πολυσύχναστο καλοκαιρινό στέκι. Το μονό που χρειάζεται είναι μερικές ξαπλώστρες, ομπρέλες, κάποιες φορές ποτά σε συνδυασμό με λίγη μουσική και φυσικά το κύμα να «χορεύει» στο ρυθμό των τραγουδιών. Μάλιστα, με μια τέτοια επιχείρηση μπορούν να γεμίσουν ταυτόχρονα πολλές τσέπες.

Στην «μάχη» της ξαπλώστρας επιδίδονται κάθε χρόνο αφενός οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες - οι οποίοι έχουν κάποια ιδιοκτησία με πρόσοψη στην παραλία, όπως ένα ξενοδοχείο ή ένα μπαρ - και αφετέρου οι δήμοι, τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα, και η Κτηματική Υπηρεσία, κατά περίπτωση, αναλόγως με το ποιος εκμεταλλεύεται την κάθε παραλία.

Σύμφωνα με το Νόμο 2971/2001, περί αιγιαλού, παραλίας και άλλων διατάξεων, «ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται… Ο κύριος προορισμός των ζωνών αυτών είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές… Η παραχώρηση της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας γίνεται με απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών έναντι ανταλλάγματος, κατά τις διατάξεις για την εκμίσθωση δημόσιων κτημάτων».

Ενδιαφέρον προκαλεί η μεγάλη διαφοροποίηση και απόκλιση μεταξύ των τιμών εκμίσθωσης μιας παραλίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωσης της Σαντορίνης. Η τιμή στην οποία παραχωρείται μέρος μιας παραλίας σε επιχειρήσεις υπολογίζεται από τον αριθμό των σετ ( μια ομπρέλα και δύο ξαπλώστρες), καθώς επίσης και από τα τετραγωνικά μέτρα, όπου για την περιοχή της Περίσσας φτάνει έως και τα 150 ευρώ / τ.μ.

Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 13 του παραπάνω νόμου, προβλέπεται ότι: «Είναι δυνατή η παραχώρηση με τις διαδικασίες και τους όρους της απλής χρήσης αιγιαλού για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχηλάτου αναψυκτηρίου κλπ.). Εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει μεταξύ των διαφόρων χώρων αιγιαλού να υφίσταται ενδιάμεση απόσταση ελεύθερης ζώνης τουλάχιστον εκατό μέτρων απόστασης».

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η παραχώρηση μια παρόχθιας ζώνης προς εκμετάλλευση γίνεται μέσω δημοπρασιών. Όπως μας εξήγησαν από τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα, προκηρύσσονται δημόσιοι πλειοδοτικοί διαγωνισμοί για εκμίσθωση, έκτος και αν πρόκειται για όμορη - με την παραλία - ξενοδοχειακή ή άλλη επιχείρηση, οπότε και δικαιούται απευθείας ανάθεση.

Ο δήμος της Πάρου, ωστόσο, δεν πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια καμία δημοπρασία, καθώς το δημοτικό συμβούλιο κρίνει ότι υπάρχουν ήδη αρκετές επιχειρήσεις που έχουν πρόσοψη στην παραλία και στις οποίες γίνεται απευθείας ανάθεση χρήσης αυτής. Έτσι, αποφασίζεται μια τιμή για το σετ, αναλόγως την περιοχή και την τουριστική κίνηση. Στις πιο πολυσύχναστες παραλίες του νησιού, λοιπόν, η τιμή για το σετ κυμαίνεται από 158 ευρώ για την χαμηλή περίοδο μέχρι 422 ευρώ για την υψηλή περίοδο.

Στο δήμο Ροδίων, οι παραλίες παραχωρούνται από την Κτηματική, σε όποιον δημοπρατήσει περισσότερο, με τιμή εκκίνησης τα 3.000 ευρώ- τιμή στην οποία μάλιστα κατοχυρώνονται συνήθως - για την εκμετάλλευση της περιοχής για ένα χρόνο. Ωστόσο, στις παραλίες αυτού του Δήμου, επιβάλλεται ο όρος να μην χρεώνουν οι επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της παραλίας τιμή εισιτηρίου μεγαλύτερη των τεσσάρων ευρώ.

Στην κοσμοπολίτικη Μύκονο, για την εκμίσθωση μιας περιοχής 500 τ.μ. (το οποίο είναι και το ανώτερο όριο παραχώρησης) απαιτούνται μέχρι και 15.000 ευρώ το χρόνο, δηλαδή 30 ευρώ / τ.μ.

Στην ίδια περίπου τιμή κυμαίνεται το μίσθωμα και για το δήμο Βουλιαγμένης, όπου η παραχώρηση γίνεται με δημοπρασία τριετούς ισχύος. Η τιμή εκκίνησης είναι στα 3.000 ευρώ / έτος και συνήθως η τιμή κατοχύρωσης φτάνει τα 10.000 με 15.000 ευρώ το έτος.

Σε κάθε περίπτωση, το χρηματικό αντάλλαγμα για την παραχώρηση χρήσης παραλίας με ομπρέλες και ξαπλώστρες είναι πολύ χαμηλότερο για ξενοδοχειακές μονάδες από ό,τι ισχύει για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, όπως προβλέπει ο νόμος.

Ωστόσο, οι υψηλές «ταρίφες» προς τις επιχειρήσεις έχουν ως αποτέλεσμα και την επιβάρυνσή των λουόμενων με υψηλότερο εισιτήριο στις οργανωμένες παραλίες, που τα τελευταία χρόνια προσφέρουν - ταυτόχρονα - όλο και περισσότερες υπηρεσίες: από θαλάσσια σπορ και είδη καταδύσεων μέχρι μασέρ και δροσερά κοκτέιλ. Κι όλες αυτές οι πολυτελείς υπηρεσίες, τις περισσότερες φορές, χωρίς αποδείξεις, προωθώντας με τον τρόπο αυτό οι επιχειρηματίες όχι μόνο την φοροδιαφυγή αλλά και το «φούσκωμα» του πορτοφολιού τους.