Τα γενετικά «μυστικά» του ελάτου

Μια άλλη διάσταση έδωσαν οι επιστήμονες για το έλατο, που έχει την τιμητική του αυτές τις ημέρες, καθώς διαπιστώθηκε ότι έχει επτά φορές περισσότερο DNA από τον άνθρωπο. Μάλιστα οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι πιθανό να πρόκειται για το είδος με το μεγαλύτερο DNA στον κόσμο, οι οποίοι, προς το παρόν, δεν γνωρίζουν γιατί αυτό συμβαίνει.

Για πρώτη φορά, Σουηδοί ερευνητές από τα πανεπιστήμια Γεωργικών Επιστημών και Ουμέα, το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, μαζί με συναδέλφους τους από τον Καναδά, την Ιταλία και το Βέλγιο, πρόκειται να "χαρτογραφήσουν" το γονιδίωμα του έλατου για να ρίξουν φως στα μυστικά του, ενώ η εργασία αναμένεται να διαρκέσει τέσσερα έως πέντε χρόνια.

Εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία που παραθέτουν οι επιστήμονες για τα κωνοφόρα δέντρα (όπως τα έλατα και τα πεύκα).

Όπως αναφέρουν, τα κωνοφόρα έχουν επικρατήσει σε μεγάλα τμήματα του πλανήτη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, ενώ κατάφεραν να επιζήσουν ακόμα και από τις κατακλυσμικές γεωλογικές καταστροφές, όπως αυτή προ 250 εκατ. ετών, η οποία άνοιξε το δρόμο για την επικράτηση των δεινοσαύρων, ενώ, όταν πριν 65 εκατ. χρόνια, η πιθανότατη πρόσκρουση ενός μεγάλου μετεωρίτη εξαφάνισε τους δεινόσαυρους τα κωνοφόρα πάλι επέζησαν.

Εντυπωσιακό επίσης είναι το γεγονός ότι όλο μαζί το βάρος των κατοίκων της Γης είναι λιγότερο από το βάρος των κωνοφόρων σε μια επαρχία στην κεντρική Σουηδία.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πριν περίπου 300 εκατ. χρόνια, τα κωνοφόρα κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα εξαιρετικά πετυχημένο και ανθεκτικό γενετικό κώδικα, γι' αυτό είναι σημαντικό οι ερευνητές να "ξεκλειδώσουν" το μυστικά της επιτυχίας τους, "διαβάζοντας" τα γονίδιά τους.

Συγκεκριμένα όλα τα κωνοφόρα έχουν 12 χρωμοσώματα (έναντι 46 των ανθρώπων, όμως είναι υπερβολικά μεγάλα: ένα κύτταρο ενός ελάτου ή πεύκου έχει επτά φορές περισσότερο DNA σε σχέση με ένα ανθρώπινο κύτταρο.

Ωστόσο δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί τα κωνοφόρα έχουν τόσο πολύ DNA και κατά πόσο αυτό σημαίνει ότι όντως έχουν και πολύ περισσότερα γονίδια από τον άνθρωπο ή απλώς τα γονίδιά τους είναι πιο "απλωμένα" μέσα στο DNA.

Μέχρι τώρα το τεράστιο μέγεθος του DNA των κωνοφόρων είχε αποθαρρύνει τους επιστήμονες από το να "χαρτογραφήσουν" το γονιδίωμά τους, αλλά τώρα -χάρη στις νέες εξελίξεις στην τεχνολογία αποκρυπτογράφησης της γενετικής αλληλουχίας- οι σουηδοί επιστήμονες, υπό τον καθηγητή Παρ Ίνγκβαρσον, ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας το έργο, με δεδομένο ότι το έλατο αποτελεί το πιο σημαντικό φυτό για τη Σουηδία από οικονομική και οικολογική πλευρά.

Οι φόβοι ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς, άρα να προξενήσει ανεπανόρθωτη ζημιά και στα πολύτιμα έλατα, αποτελεί βασικό κίνητρο για τη Σουηδία, ώστε να "διαβάσει" τα γονίδια του έλατου, το οποίο θα είναι το πρώτο κωνοφόρο στον κόσμο που θα "χαρτογραφηθεί" το γονιδίωμά του.

Εάν αυτό επιτευχθεί με επιτυχία τότε θα μελετηθούν και πιθανώς να τροποποιηθούν στο μέλλον, αν χρειαστεί, οι ικανότητες αντίστασης του φυτού στην παγωνιά και τις ασθένειες.

(Πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)
http://www.enet.gr/