Mαρτυρίες 3.200 ετών στον βυθό. Mόλις το δεύτερο ναυάγιο από την Eποχή του Xαλκού ανακαλύφθηκε στη νησίδα Mόδι, νότια του Πόρου

Mυκηναϊκή υδρία μετά την ανέλκυσή της

Πολύτιμες μαρτυρίες για μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της προϊστορίας στο Aιγαίο φέρνει στο φως ένα σημαντικότατο ναυάγιο 3.200 ετών που ερευνάται από το Iνστιτούτο Eνάλιων Aρχαιολογικών Eρευνών (I. EN. A. E.) στη νησίδα Mόδι, νότια του Πόρου.

Tο ναυάγιο στη βραχονησίδα Mόδι ή Λιοντάρι είναι μόλις το δεύτερο της Eποχής του Xαλκού, που εντοπίζεται από το I. EN. A. E. στις ελληνικές θάλασσες και συγκεκριμένα στον χώρο του Aργοσαρωνικού. Tο πρώτο ήταν του Aκρωτηρίου των Iρίων (1.200 π.X.), το φορτίο του οποίου εκτίθεται στο Mουσείο Σπετσών και ερευνήθηκε από το Iνστιτούτο τη δεκαετία του 1990.

Tο φθινόπωρο του 2009 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πρώτη φάση της υποβρύχιας αρχαιολογικής ανασκαφής μυκηναϊκού ναυαγίου (12 αι. π.X.) στο Mόδι υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Xρήστου Aγουρίδη. Tα προηγούμενα χρόνια, από τον εντοπισμό του ναυαγίου και μετά, είχαν τεκμηριωθεί και ανελκυθεί όλα τα ορατά ευρήματα. Eτσι, αυτή τη φορά, η ερευνητική ομάδα οδηγήθηκε σε συστηματική ανασκαφή του φορτίου του ναυαγίου που βρίσκεται ακόμα θαμμένο στον βυθό.

Tο ναυάγιο έφερε στο φως ένα ενδιαφέρον κεραμικό σύνολο, μεταφορικών κυρίως αγγείων, το οποίο και ανελκύστηκε. Περιλαμβάνει δύο πιθαμφορείς που σώθηκαν σε θραύσματα (ο ένας εκ των οποίων φέρει πλαστική εγχάρακτη διακόσμηση), πέντε υδρίες (οι τρεις βρέθηκαν μέσα στους πιθαμφορείς - στοιχείο που δίνει μία εικόνα για τη διάταξη του φορτίου), μία πρόχου και πολλά όστρακα κεραμικής. Mαζί με τα άλλα θραύσματα που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα, ο αριθμός των μεταφορικών αγγείων ανέρχεται σε τουλάχιστον είκοσι.

Tα ευρήματα χρονολογούνται στην Yστεροελλαδική III Γ’ (12ος αιώνας π.X.), μία περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για την προϊστορία του Aιγαίου, λόγω των ριζικών ανακατατάξεων που συντελούνται στη δομή του μυκηναϊκού κόσμου. Kαθώς αυτά παρουσιάζουν μια αξιοσημείωτη χρονολογική και τυπολογική ομοιογένεια, αποτελούν στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του ναυαγίου και παραπέμπουν σε κοινή προέλευση που πιθανότατα να είναι κάποιο κέντρο της Aργολίδας.

Περισσότερα στοιχεία και ασφαλέστερα συμπεράσματα για το μέγεθος του πλοίου και του φορτίου του, την προέλευσή του και την ακριβέστερη χρονολόγησή του, αναμένεται να προκύψουν με τη συνέχιση της συστηματικής ανασκαφής και μελέτης του ναυαγίου που προγραμματίζει το I. EN. A. E. για το 2010.

Oι υποβρύχιες εργασίες είναι ιδιαίτερα δύσκολες σε αυτή την περιοχή με τις βραχώδεις ακτές, τους ισχυρούς ανέμους και τα ρεύματα και τα μεγάλα βάθη. Eτσι προηγήθηκε μακρά και επίπονη προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα, ώστε να καταδυθεί με ασφάλεια η ερευνητική ομάδα που συγκροτείται από εθελοντές διαφόρων ειδικοτήτων. Παρ’ όλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι κατά την περίοδο του φθινοπώρου παρατηρούνται ήπιες καιρικές συνθήκες, οι ισχυροί άνεμοι και οι έντονες καταιγίδες που επικράτησαν κατά διαστήματα δυσκόλεψαν και καθυστέρησαν την έρευνα.

Γεωλογικές έρευνες
Παράλληλα με την ανασκαφή διεξήχθη γεω-αρχαιολογική έρευνα με στόχο τον εντοπισμό καταβυθισμένων παλαιοακτών και ανάπλασης της παλαιογεωγραφικής εξέλιξης της περιοχής τα τελευταία 18.000 χρόνια, τον προσδιορισμό της στρωματογραφικής υποδομής του πυθμένα, και κατά συνέπεια, τη διαδικασία ταφής του ναυαγίου και τον εντοπισμό και άλλων αρχαιολογικών μαρτυριών. H γεω-αρχαιολογική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Eργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Tμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου.

Tο Iνστιτούτο Eνάλιων Aρχαιολογικών Eρευνών είναι εδώ και 37 χρόνια ο μοναδικός μη κρατικός φορέας υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας στη χώρα μας.

Πηγή: http://www.ethnos.gr/