Ο κοχλίας του Αρχιμήδη «γεννήτρια» ηλεκτρισμού

Ερευνητές της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) «ανακαλύπτουν» ξανά τον κοχλία του Αρχιμήδη και προτείνουν 23 αιώνες μετά την αντίστροφη χρήση του για την παραγωγή «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρά υδροηλεκτρικά έργα.

Ο Αρχιμήδειος κοχλίας, ή υδρόβιδα, η απλή όσο και ιδιοφυής εφεύρεση του 3ου π.Χ. αιώνα που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για την άντληση αρδευτικού νερού από τα ποτάμια, μπορεί να αξιοποιηθεί αντίστροφα σε περιόδους κλιματικής αλλαγής ως μια φθηνή και έξυπνη υδροστροβιλική μηχανή, που θα ανακτά με φιλοπεριβαλλοντικό τρόπο την υδραυλική ενέργεια των υδατοπτώσεων και θα παράγει σημαντικότατες ποσότητες ηλεκτρισμού, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Αποψη ενός τέτοιου έργου στο Εργαστήριο Υδραυλικής της ΑΣΠΑΙΤΕ. Οπως εξηγεί ο καθηγητής της ΑΣΠΑΙΤΕ, Βασίλειος Στεργιόπουλος, «αντί να περιστρέψουμε τον κοχλία με ηλεκτρικό τρόπο για να αντλήσουμε νερό ξοδεύοντας ενέργεια, μπορούμε να τον περιστρέψουμε με τη δυναμική ενέργεια του νερού, και αυτός να παράγει ηλεκτρισμό».

Χαμηλό κόστος
Σύμφωνα με τον ερευνητή, ο οποίος θα παρουσιάσει την εργασία του μαζί με την Αλκηστη Στεργιοπούλου στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, η υλοποίηση μικρών αρχιμήδειων υδροηλεκτρικών σταθμών είναι σχετικά απλή, με χαμηλό κόστος (τουλάχιστον 30% χαμηλότερο από τους συμβατικούς Υ/Η σταθμούς), ενώ έχει μηδαμινές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και δεν αποτελεί εμπόδιο στην ασφαλή διέλευση της ιχθυοπανίδας.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πλεονέκτημά τους είναι ότι μπορούν να εγκατασταθούν και σε θέσεις με μικρές υψομετρικές διαφορές (1 ως 10 μ.) και συνεχίζουν να λειτουργούν και υπό συνθήκες μειωμένων παροχών νερού. Αυτό καθιστά τη μέθοδο εφαρμόσιμη σε εκατοντάδες θέσεις σε ελληνικά ποτάμια που μέχρι σήμερα θεωρούνται ως μη αξιοποιήσιμες.

ΥΔΡΟΒΙΔΑ
Μια μηχανή με ιστορία 23 αιώνων

Ο ατέρμων κοχλίας ή υδρόβιδα, ή αρχιμήδεια κοχλιωτή αντλία αποτελεί μία από τις παλαιότερες μηχανές που παραμένουν ακόμη και σήμερα σε λειτουργία. Η ανακάλυψή του έγινε κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα και αποδίδεται στον Αρχιμήδη.

Ενα στροφείο με ελικοειδή πτερύγωση, μέσα σε κύλινδρο, είναι βυθισμένο στο νερό με το ένα του άκρο. Με την περιστροφή του το νερό κινείται ανοδικά μέσα στα ελικοειδή πτερύγια και μεταφέρεται στο άνω άκρο της διάταξης.

Ο μηχανικός και αρχιτέκτων Βιτρούβιος έδωσε μια λεπτομερή περιγραφή της κατασκευής του αρχιμήδειου κοχλία στο έργο του «De Αrxhitectura» τον 1ο π.Χ. αιώνα.

Τον 17ο αιώνα, η περίφημη παρισινή αρχιμήδεια «πολυ-μηχανή» του Marly θεωρήθηκε ως ένα από τα θαύματα του κόσμου της τεχνικής, αποτελώντας το μεγαλύτερο ολοκληρωμένο αρδευτικό σύστημα. Κατασκευάστηκε το 1684 με εντολή του Λουδοβίκου 15ου με στόχο την άντληση νερού από τον Σηκουάνα για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών των παλατιών Βερσαλλιών και Μαρλί και περιελάμβανε 14 υδροτροχούς και 250 κοχλίες.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ
http://www.ethnos.gr/