Η «ζωγραφική της βενετοκρατούμενης Κρήτης» στη Νέα Υόρκη

Μοναδικές κρητικές εικόνες του 15ου και 16ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων πρώιμων έργων του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, παρουσιάζει το Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Νέα Υόρκη, στην έκθεση «Οι καταβολές του El Greco: η ζωγραφική εικόνων στη βενετοκρατούμενη Κρήτη».

Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει στις 8 Δεκεμβρίου 2009, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, παρουσία του προέδρου του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνη Παπαδημητρίου και των συνδιοργανωτών της έκθεσης, της Αιμιλίας Γερουλάνου, προέδρου του Μουσείου Μπενάκη και του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ειρηναίου. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 27 Φεβρουαρίου 2010.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η έκθεση «Οι καταβολές του El Greco: η ζωγραφική εικόνων στη βενετοκρατούμενη Κρήτη», την επιμέλεια της οποίας έχει αναλάβει η δρ. Αναστασία Δρανδάκη, επιμελήτρια της Βυζαντινής Συλλογής του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, παρουσιάζει 46 εξαιρετικές εικόνες από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά, πολλές από τις οποίες θα «ταξιδέψουν» για πρώτη φορά στις ΗΠΑ για τις ανάγκες της έκθεσης.

Πυρήνα της έκθεσης αποτελούν έντεκα εξαιρετικές εικόνες από τη Συλλογή της Αγίας Αικατερίνης Σιναϊτών Ηρακλείου, του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος της Ι. Αρχιεπισκοπής Κρήτης. Η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στο Ηράκλειο, που ιδρύθηκε περίπου τον 10ο αιώνα ως μετόχι της ομώνυμης μονής στο Όρος Σινά, φιλοξενεί από το 1967 μια ιδιαίτερα σημαντική συλλογή Ορθόδοξων εικόνων και εκκλησιαστικών αντικειμένων. Δέκα από τις εικόνες της Συλλογής της Αγίας Αικατερίνης Σιναϊτών έχουν ταξιδέψει μόνο μία φορά στο παρελθόν, το 1993, για τις ανάγκες μίας έκθεσης στην Αθήνα. Το ενδέκατο έργο, «Ο Μυστικός Δείπνος» του Μιχαήλ Δαμασκηνού, παρουσιάστηκε εκτός Κρήτης μόνο μία φορά, στην έκθεση «El Greco: Ταυτότητα και Μεταμόρφωση», που παρουσιάστηκε το 1999 στη Μαδρίτη, τη Ρώμη και την Αθήνα.

Πέντε εικόνες της έκθεσης προέρχονται από τη συλλογή του Μουσείου Hermitage, η «Πιετά», η «Ανάσταση», το «Μη Μου Άπτου», η «Παναγία Νικοποιός» με τους αγίους Αθανάσιο, Σπυρίδωνα, Μαρίνα και Ρόκο και ο «Άγιος Δημήτριος» του Δονάτου Βιτζαμάνου. Από το 1930, όταν τα έργα αυτά εντάχθηκαν στη συλλογή του Ερμιτάζ, είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύουν εκτός της Αγίας Πετρούπολης. Επίσης, για πρώτη φορά ταξιδεύει και η «Δέηση» του Νικολάου Τζαφούρη, από το Βυζαντινό Μουσείο Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο της έκθεσης που οργανώνει το Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Νέα Υόρκη είναι η παρουσίαση, για πρώτη φορά, δύο φύλλων τριπτύχου της ιταλικής περιόδου του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου -της «Bάπτισης του Χριστού» που ανήκει στον Δήμο Ηρακλείου Κρήτης, και της «Προσκύνησης των Ποιμένων» που ανήκει στο Πανεπιστήμιο Queen's στο Kingston του Οντάριο-τα οποία έχει προταθεί ότι αποτελούσαν αρχικά τμήματα του ίδιου έργου.

Δύο ακόμη σημαντικά έργα της έκθεσης είναι η γνωστή πρώιμη εικόνα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, «Η Κοίμησις της Θεοτόκου», η οποία σπάνια ταξιδεύει μακριά από τον χώρο φύλαξής της, τον ομώνυμο ναό στην Ερμούπολη της Σύρου, καθώς και ένα όψιμο έργο του El Greco, από την περίοδο της διαμονής του στην Ισπανία, «Η Στέψη της Θεοτόκου», το οποίο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Νέα Υόρκη με την ευγενή παραχώρηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης», μητρικού ιδρύματος του Ωνασείου Πολιτιστικού Κέντρου.

Δανειστές της έκθεσης από την Ελλάδα είναι, το Βυζαντινό Μουσείο Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Λευκάδας, ο Δήμος Ηρακλείου Κρήτης, η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ερμούπολη Σύρου, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης στην Αθήνα, το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Ηράκλειο Κρήτης, το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, και η Συλλογή Μαριάννας Λάτση. Ανάμεσα στους δανειστές σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Καναδά είναι το Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, το Μητροπολιτικό Μουσείο στη Νέα Υόρκη, το Μουσείο Hermitage της Αγίας Πετρούπολης και το Agnes Etherington Art Center του Πανεπιστημίου Queen's στο Kingston του Καναδά.

Την έκθεση, που οργανώνεται σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη και την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης, θα συνοδεύει έγχρωμος κατάλογος 132 σελίδων, με όλα τα έργα της έκθεσης και κείμενα της επιμελήτριας Δρος Αναστασίας Δρανδάκη, της καθηγήτριας Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, δρος Όλγας Γκράτσιου και του ομότιμου καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Κρήτης, παγκοσμίου φήμης ειδικού στον Ελ Γκρέκο, δρος Νίκου Χατζηνικολάου.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ


Περισσότερα στοιχεία για την έκθεση ΕΔΩ