Κιβωτός. Παλαιοί σπόροι και νέες καλλιέργειες, 30/03/2011 - 22/05/2011, Μουσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς

Η «Κιβωτός» είναι η ελληνική πρόταση στη 12η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής στη Μπιενάλε της Βενετίας. Σύμφωνα με τους δημιουργούς της (Φοίβη Γιαννίση, Ζήσης Κοτιώνης), η εγκατάσταση αυτή αναστοχάζεται τους παλαιούς σπόρους και την ιδεολογική βιοποικιλότητα που είναι διαθέσιμη αλλά ξεχασμένη και υπό εξαφάνιση, καθώς ταυτόχρονα επαγγέλλεται νέες κουλτούρες εδαφικής ζωής.

Στο Ελληνικό Περίπτερο, ο Ορέστης Δαβίας επιμελείται τη συλλογή φυτογενετικού υλικού, ο Γιάννης Ισιδώρου με την οπτική και ηχητική του εγκατάσταση παράγει ένα περιβάλλον προσομοίωσης με την αρχική αγροτική παραγωγική εμπειρία. Ο Κώστας Μανωλίδης με τις τοπιακές τοπολογίες του υπαινίσσεται τη δυνατότητα αναστοχασμού πάνω στον πλούτο του εδάφους μέσα από τις αναπαραστάσεις του. Η Μαρία Παπαδημητρίου με το εργαστήριο σπορείας της επανεισάγει στο εκτεταμένο έδαφος της μητρόπολης πρακτικές αγροτικές συνδυασμένες με την ηδονική εμπειρία της διατροφής. Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης στοιχειοθετεί ίχνη ενός οδηγού για τον επίδοξο κηποτέχνη-καλλιεργητή της αστικής ζωής. Η ίδια η Κιβωτός που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε, φέροντας τη βαριά μνήμη του φυτογενετικού υλικού από τα ελληνικά τοπία, ταυτόχρονα ταξιδεύει, και μαζί με αυτήν οι επισκέπτες, ανύποπτοι αλλά γνώριμοι κάτοικοι ενός κόσμου στον οποίο η συλλογική επιβίωση γίνεται συνθήκη επιβίωσης του ίδιου του κόσμου εντός του οποίου επιβιώνουμε. Η διέγερση των αισθήσεων, η απόλαυση και ο ηδονισμός, η συντροφικότητα και η συμβίωση έτσι όπως τις έζησαν όλοι οι συνεργάτες μαζί μέσα από την πεντάμηνη εμπειρία της υλοποίησης του συλλογικού έργου, εγκαθίστανται στην Κιβωτό, ως αντίποδας στον καταναλωτικό μοναχισμό της μητροπολιτικής ζωής.


Ζούμε σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης όχι μόνο επειδή η οικονομική κρίση περιστέλλει την ευδαιμονία και κλονίζει τη βεβαιότητα της οικονομικής επιβίωσης του καθενόςχωριστά, αλλά επειδή η ανθρώπινη δρφαστηριότητα συνολικά εγγράφεται σε ένα περιορισμένο κόσμο ο οποίος σπαταλιέται και εξανεμίζεται.
Το μοναδικό απόθεμα για την ανασυγκρότηση της οικουμενικής συνθήκης κατοίκησης είναι το έδαφος,το πεδίο συμβίωσης και συνδιατροφής.Η Αρχιτεκτονική έχει ευθύνη να κατανοήσει τον εαυτό της οχι ώς μορφοποίηση κελύφων και κτηρίων αλλά ως συγκρότηση της εδαφικής δραστηριότητας εν γένει.Η Κιβωτός επαγγέλεται νέες κουλτούρες εδαφικής ζωής.Η Δικτύωση,η Επικονίαση,η Διανομή, η Εντοπιότητα,η Ποικιλία, ο Ηδονισμός,η Συμβίωση και η Συν-τροφικότητα περιγράφουν ίχνη προσδιορισμού της νέας εδαφικής ζωής κι επαναπροσδιορίζουν την υλική και πρακτική διάσταση του Αρχιτεκτονείν.

Εργαλεία, τσάι του βουνού, αγγινάρα, σταμναγκάθι, γλυκοκολοκύθα, τσακώνικη μελιτζάνα, ρίγανη, μυρώνι, κάρδαμο, θυμάρι, ρύζι, στάρι, σαπούνι, κερί, φασόλι, κουκί, φάβα, κουκουνάρι, φυστίκια Αιγίνης, στραγάλια Χίου, γλυκό κουταλιού συκαλάκι, μαχλέπι, σουσάμι, ηλιόσπορος, μάραθο, γαιδουράγκαθο, σκυλοκρέμμυδα, μυρτιά, κρίταμο, σιναπόσπορος, μανδραγόρας, κώνειο, καπνός, χαμομήλι, ξύδι, δενδρολίβανο.... είναι μόνο μερικοί από τους σπόρους αυτής της κιβωτού που πραγματικά σε ταξιδεύει με τις μυρωδιές και τις εικόνες της. Συγκινητική εμπειρία που βάζει τον καθένα κι όχι μόνο τον αρχιτέκτονα σε προβληματισμούς.

Επιμέλεια Ν.Γ.

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Μουσείου Μπενάκη